Przemoc domowa rozumiana szeroko, a zatem zarówno w ujęciu: fizycznym, seksualnym, psychicznym i ekonomicznym nie pozostaje bez wpływu na małżeństwo, a tym samym także na jego zupełny i trwały rozpad. Przemoc w związku jest bowiem jedną z najczęstszych przyczyn rozkładu pożycia będących podstawą żądania rozwodu. Występowanie przemocy fizycznej lub przemocy psychicznej nad osobą może być też powodem do orzeczenia wyłącznej winy małżonka.
Przemoc w małżeństwie
Pojęcie przemocy domowej zostało zdefiniowane ustawowo i zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej. Można ją rozumieć jako „jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej”. W oparciu o tę definicję, co podkreśla także m.in. Ministerstwo Sprawiedliwości w materiałach mających na celu wzmacnianie działań na rzecz ofiarom przemocy domowej, wyróżnić można kilka rodzajów przemocy:
- przemoc fizyczną,
- przemoc seksualną
- przemoc psychiczną
- przemoc ekonomiczną.
Rodzaje i formy przemocy w rodzinie będące przyczyną rozwodu
Zakres działań lub zaniechań, które stanowią formę przemocy jest bardzo szeroki. Zrozumiałym jest zatem, że nie pozostają one bez znaczenia na relacje panujące pomiędzy małżonkami. Wpływają one także bezpośrednio na rozwód z orzekaniem o winie. Przemocą fizyczną będzie przykładowo:
- bicie,
- kopanie,
- policzkowanie
przy czym może ono przybierać różny poziom nasilenia.
Przemocą seksualną jest zaś zmuszanie do określonych zachowań i kontaktów seksualnych, ale też przymuszanie do oglądania np. filmów pornograficznych jednego z małżonków.
Zaś odmawianie lub ograniczanie dostępu do wspólnych środków zawodowych bądź też uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej stanowi przejaw przemocy ekonomicznej.
⚖️ Orzecznictwo – przemoc ekonomiczna:
Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 9 kwietnia 1953 roku, sygn. akt II C 2911/52: wskazywał, że: „poniżanie przez męża godności osobistej żony, polegające na odmawianiu jej równego poziomu życia […] winno być uważane za ważną przyczynę powstania rozkładu pożycia małżeńskiego z winy męża”.
Czym jest przemoc psychiczna w małżeństwie? – znęcanie się psychiczne
Jako przemoc psychiczną należy rozumieć słowne i niewerbalne:
- groźby,
- poniżanie,
- ubliżanie,
- szantażowanie.
Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 8 maja 2019 roku, sygn. akt: XXV C 1457/17 podkreślił m.in., że stosowanie przemocy domowej, w tym wyzywanie współmałżonka obelżywymi i wulgarnymi słowami „narusza godność drugiej osoby, prowadzi do odczuwania wstydu, poniżenia i upokorzenia […], a w konsekwencji do wygasania uczucia i rozkładu pożycia małżeńskiego”.
👀 Sprawdź ➡️ Przemoc psychiczna a rozwód z orzeczeniem o winie oczami adwokata 💔🪫🧠
Rozwód z powodu przemocy psychicznej i przemocy fizycznej
Jak podkreślają komentatorzy, przemoc domowa jest jedną z najczęstszych przyczyn rozkładu pożycia, które to jest podstawą żądania rozwodu. Co więcej, w literaturze jasno wskazuje się, że chodzi tu zarówno o „dręczenie psychiczne, wykorzystywanie seksualne i ekonomiczne”. Potwierdzeniem szerokiego rozumienia pojęcia przemocy domowej jest orzecznictwo, które wielokrotnie wskazywało na różną jej postać i za każdym razem podkreślało, że może ona być powodem rozkładu pożycia, a tym samym stać się przesłanką do orzeczenia rozwodu.
🤓 Z praktyki
Zachowanie noszące znamiona przemocy domowej może mieć charakter jednorazowy i stać się podstawą przyczyną rozkładu pożycia. Nie musi ono zatem trwać latami lub tygodniami! Wystarczy 1 incydent, który zaważy na relacji małżonków.
Przemoc w domu a rozwód z orzeczeniem o winie
O elemencie obiektywnym winy mówimy wtedy, gdy „zachowanie małżonka narusza jego obowiązki ustawowe lub wypływające z zasad współżycia społecznego” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 1997 roku, sygn. akt I CKN 597/97). Z takim naruszeniem mamy zaś do czynienia w przypadku występowania przemocy domowej i to właśnie dlatego z całą stanowczością uznać należy, iż stanowi ona przesłankę do rozwodu z orzeczeniem o winie.
W prawie rodzinnym i opiekuńczym ustawodawca nie zdefiniował bowiem pojęcia winy. Komentatorzy wskazują zatem, że trzeba się odwołać do rozumienia winy w świetle prawa cywilnego. Składają się więc na nią 2 elementy:
- obiektywny, czyli naruszenie określonej normy postępowania;
- subiektywny, który określa stosunek psychiczny osoby do swojego zachowania.
Marlena Słupińska-Strysik
Przemoc słowna, przemoc fizyczna i przemoc psychiczna w związku – Adwokat rozwodowy
Przemoc w domu może być podstawą do rozwodu, także z orzeczeniem o winie. Nasza kancelaria zapewnia kompleksowe wsparcie – od pomocy w zgromadzeniu dowodów w sprawie takich jak: nagrania rozmów, zeznania świadków, dokumentacja z interwencji policji, dokumentacja medycznej, czy dowód z niebieskiej karty, poprzez przygotowanie pozwu o rozwód z winy drugiego małżonka, aż po reprezentację na sali sądowej.
Doświadczony adwokat rozwodowy pomoże Ci na każdym etapie procesu rozwodowego! Nasza Kancelaria Adwokacka współpracuje także z doświadczonym Panem Mecenasem Karnistą specjalizującym się w sprawach karnych w związku ze znęcaniem się fizycznym lub psychicznym. Pamiętaj bowiem, iż znęcanie psychiczne lub fizyczne nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy jest przestępstwem uregulowanym art. 207 § 1 KK, za które sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Źródło:
- https://lexlege.pl/ustawa-o-przeciwdzialaniu-przemocy-w-rodzinie/art-2/
- https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-karny-16798683/art-207
- https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/orzeczenia-sadow/i-ckn-597-97-wyrok-sadu-najwyzszego-520126659
- https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/135/plik/ot-639_do_internetu.pdf
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych.Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi. Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci.
Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy
prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu, Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
