Rozdzielność majątkowa, którą ustanawiają małżonkowie, wywołuje określone skutki względem zebranego, jak i gromadzonego w przyszłości majątku małżonków, w tym nieruchomości. Jeżeli intercyza została podpisana w trakcie trwania małżeństwa, a małżonkowie posiadali wspólny dom, wówczas stają się oni jego współwłaścicielami w równych częściach. Nic nie stoi także na przeszkodzie, aby kupili oni razem dom pomimo rozdzielności majątkowej. Wówczas będą oni widnieć w akcie notarialnym jako jego współwłaściciele.
Rozdzielność majątkowa w trakcie trwania małżeństwa a zakup nieruchomości
W związku z podpisaną przez małżonków intercyzą często pojawia się pytanie o możliwość zakupu wspólnego domu. W tym wypadku sytuacja nie jest tak skomplikowana, jak mogłoby się to wydawać. Możliwie jest bowiem nabycie nieruchomości:
- samodzielnie – dom będzie wówczas stanowił wyłączną własność tylko jednej ze stron związku małżeńskiego,
- na zasadach współwłasności ułamkowej – w tym przypadku małżonkowie w akcie notarialnym będą widnieli jako współwłaściciele, a udziały mogą zostać podzielone według ich uznania np. w stosunku 1/2 i 1/2, 2/3 i 1/3, chyba że strony ustaliły inaczej.
Rozdzielność majątkowa małżeńska a zakup wspólnego domu przed podpisaniem intercyzy
Załóżmy, że małżonkowie nie zdecydowali się na rozdzielność majątkową przed ślubem i po zawarciu związku małżeńskiego kupili dom. Ponieważ łączyła ich wspólność majątkowa, która powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa, dom wszedł w skład majątku wspólnego. Co stanie się z tym domem, gdy małżonkowie zdecydują się na podpisanie intercyzy?
Co do zasady majątek wspólny małżonków zgromadzony po ślubie traci charakter wspólności i zmienia się we współwłasność w równych częściach. Zatem oboje małżonkowie zostaną współwłaścicielami domu w równych częściach, chyba że w osobnej umowie postanowią inaczej. Można bowiem przy podziale majątku wspólnego i ustanawianiu rozdzielności majątkowej dowolnie podzielić jego składniki np. włączając dom do majątku osobistego jednego małżonka.
Rozporządzanie udziałem w nieruchomości nabytej w ramach współwłasności ułamkowej
Gdy małżonkowie nabywają nieruchomość w ramach współwłasności ułamkowej, obydwoje zachowują prawo do rozporządzenia własnym udziałem. Każdy z małżonków ma zatem prawo samodzielnie podejmować decyzje dotyczące swojej części nieruchomości, bez zgody drugiej strony. Oznacza to, że małżonek może swobodnie:
- sprzedać swoją część nieruchomości,
- przekazać ją w formie darowizny,
- obciążyć ją, np. ustanawiając hipotekę.
Decyzje dotyczące całej nieruchomości, takie jak jej sprzedaż w całości czy zmiana przeznaczenia, wymagają jednak zgody obu małżonków.
Kiedy można ustanowić rozdzielność majątkową?
Rozdzielność majątkową ustanawia się najczęściej przed zawarciem związku małżeńskiego. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby intercyzę pomiędzy małżonkami podpisać w trakcie małżeństwa. Warto też pamiętać, że rozdzielność majątkowa może powstać z mocy prawa, czyli bez porozumiewania się małżonków ani żądania kierowanego przez jednego z nich. Dzieje się tak w przypadku:
- ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków,
- ogłoszenia upadłości przez jednego z nich,
- orzeczenia separacji.
Zasadą jest, że rozdzielność powstaje z chwilą podpisania intercyzy lub z dniem, który oznaczony jest w wyroku sądu, gdy mamy do czynienia z rozdzielnością ustanawianą na żądanie. W wyjątkowych wypadkach, sąd może jednak ustanowić ją z datą wsteczną. Warto o tym pamiętać, zwłaszcza w kontekście długów współmałżonka.
Zobacz także: Jak udowodnić majątek osobisty przy podzielę majątku?
Rozdzielność majątkowa a wspólny dom – podsumowanie
✔️ Rozdzielność majątkowa to jeden z rodzajów małżeńskiego ustroju majątkowego, który zakłada, że małżonkowie nie posiadają wspólnego majątku, ale każdy z nich gromadzi wyłącznie tzw. majątek osobisty.
✔️ Rozdzielność, nazywana potocznie intercyzą, zawierana jest najczęściej z powodu chęci utrzymania niezależności finansowej przez małżonków, a także jako sposób na ochronę przed ewentualnymi długami drugiego małżonka, zwłaszcza wtedy, gdy prowadzi on działalność gospodarczą związaną ze znacznym ryzykiem finansowym.
✔️ Intercyza nie kreuje nowego stosunku prawnego między małżonkami, ale zmienia zasady praw majątkowych, nie wpływając jednak na prawa i obowiązki stron, które wynikają z prawa rodzinnego i opiekuńczego ani na zasady zarządu majątkiem wspólnym.
✔️ Rozdzielność majątkowa ustanowiona może zostać przez sąd lub umownie. Umowę majątkową w formie aktu notarialnego, której skutkiem jest powstanie rozdzielności majątkowej, podpisuje się u notariusza.
✔️ Wszystko to, co mąż lub żona nabędą od chwili powstania rozdzielności, należy do ich indywidulanego majątku. Chodzi tu zarówno o: wynagrodzenie, dochody z działalności, ruchomości, czy też nieruchomości.
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi. Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci.
Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy
prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu, Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
Prawnik w Poznaniu. Specjalista od rozwodów, podziałów majątków i spraw spadkowych. Aplikant III roku aplikacji radcowskiej.
Studia prawnicze ukończyła na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Obroniła pracę magisterską na temat bezskuteczności czynności prawnych w prawie upadłościowym. Dodatkowo absolwentka Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu – ukończyła studia stacjonarne na Wydziale Zarządzenia na kierunku Finanse i rachunkowość biznesu.
Długoletnie, praktyczne doświadczenie w kancelariach prawnych. W czasie trwania studiów wolontariuszka w studenckiej uniwersyteckiej poradni prawnej. Posiada bogate doświadczenie w sprawach rodzinnych oraz spadkowych. Obszerna znajomość literatury i
orzecznictwa w sprawach rodzinnych. Autorka licznych publikacji na temat spraw rodzinnych i spadkowych.
Prywatnie z zamiłowaniem uczy się języka hiszpańskiego, i zaczytuje się w thrillerach.
