Dziedziczenie przez rodzica po zmarłym dziecku możliwe jest, gdy do grupy spadkobierców włączony został on w sporządzonym testamencie. W przypadku dziedziczenia ustawowego kolejność osób uprawnionych do powołanie do spadku została szczegółowo określona przez ustawodawcę. Rodzic może dziedziczyć po dziecku tylko wtedy, nie pozostawiło ono zstępnych.
2 sytuacje, kiedy rodzice dziedziczą po dziecku spadek
Dziedziczenie po zmarłym dziecku przez rodziców może nastąpić zarówno na podstawie testamentu, jak i przepisów ustawy.
- ✍️ Testament – rodzice mogą dziedziczyć po zmarłym dziecku na mocy testamentu, jeżeli zostali w nim wskazani jako spadkobiercy. W takiej sytuacji dziedziczenie odbywa się zgodnie z wolą spadkodawcy, niezależnie od ustawowej kolejności dziedziczenia. Testament może przyznawać rodzicom całość spadku lub jego część, w zależności od decyzji dziecka.
- 📜 Dziedziczenie ustawowe – możliwe jest dziedziczenie przez rodziców po zmarłym dziecku w sytuacji, gdy nie sporządziło ono testamentu, a zatem, gdy w grę wchodzi tzw. dziedziczenie ustawowe. Ustawodawca w sposób szczegółowy określił kto i w jakiej kolejności dziedziczy wówczas po zmarłym, przypisując rodziców do tzw. drugiej grupy spadkobierców ustawowych.
Kiedy rodzice dziedziczą majątek po dziecku w całości?
Przy jednoczesnym zaistnieniu kilku okoliczności możliwe jest także, aby rodzice byli wyłącznymi spadkobiercami po swoim zmarłym dziecku. Możliwe jest to, gdy:
- spadkodawca nie miał małżonka lub małżonek zmarł wcześniej,
- nie ma zstępnych zmarłego tj. nie miał on dzieci lub dzieci zmarły wcześniej i nie pozostawiły żadnych zstępnych,
- spadkodawca nie miał rodzeństwo lub nie dożyło ono otwarcia spadku.
Dziedziczenie przez któreś z rodziców w razie sporządzenia testamentu
Dziedziczenie po dziecku przez rodziców możliwe jest przede wszystkim wtedy, gdy sporządziło ono testament, w którym swobodnie rozporządziło swoim majątkiem. Jeżeli zatem w testamencie dziecko wskazało, że część lub całość majątku po jego śmierci ma należeć się obojgu rodzicom lub wyłącznie jednemu i określonemu z nich, wówczas nie ma wątpliwości, kto dziedziczy.
🔔 Zobacz 👉👉 Testament a wspólność majątkowa małżonków 📜👰🤵
Dziedziczenie ustawowe rodziców po dziecku
Zgodnie z art. 931 § 1 Kodeksu Cywilnego, w pierwszej kolejności do spadku z ustawy powołane są dzieci i małżonek zmarłego (pierwsza grupa spadkobierców ustawowych), zaś w przypadku braku zstępnych, do dziedziczenia powołany jest małżonek i rodzice. Zatem tylko wtedy, gdy spadkodawca nie pozostawił po sobie żadnych zstępnych tj. dzieci, wnuków lub prawnuków, prawo do dziedziczenia przysługuje jego rodzicom.
💡Przykład 1:
Pan Jacek zmarł w wyniku wypadku samochodowego w wieku 35 lat. Nie myśląc jeszcze o rozdysponowywaniu swoim majątkiem na wypadek śmierci, nie sporządził testamentu. Pozostawił żonę Annę i 4-letniego syna, a także rodziców. Do spadku po zmarłym panu Jacku do dziedziczenia powołani są żona Anna i syn. Rodzice nie mają prawa do dziedziczenia.
💡Przykład 2:
Zmarła bezdzietnie pani Joanna, która za życia nie sporządziła testamentu, pozostawiła męża, rodziców i siostrę. W tej sytuacji prawo do dziedziczenia po posiada mąż i rodzice zmarłej.
W jakiej części dziedziczą rodzice po dziecku? – udział spadkowy rodziców
Istotne jest także określenie w jakiej części dziedziczą rodzice po dziecku, kiedy już zostaną powołani do spadku. Kwestię tę reguluje art. 932 § 2 KC, wskazując, że „udział spadkowy każdego z rodziców, które dziedziczy w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy, wynosi jedną czwartą całości spadku”. Jeżeli jednak rodzice dziedziczą po zmarłym dziecku, które nie pozostawiło ani małżonka, ani zstępnych, wówczas majątek przypada im w równej części.
💡Przykład 1:
Zmarła bezdzietnie pani Anna pozostawiła męża oraz rodziców. Jako że nie sporządziła za życia testamentu, do spadku powołani zostali:
- mąż Adam w części ½ spadku,
- matka Wiesława w części ¼ spadku,
- ojciec Krzysztof w części ¼ spadku.
💡Przykład 2:
W wypadku samochodowym zginął pan Andrzej i jego żona Barbara. Pan Andrzej nie miał dzieci. Nie pozostawił on także testamentu. A zatem, spadek przypada jego rodzicom w częściach równych.
Dziedziczenie przez rodzeństwo spadkodawcy – sytuacja, gdy któreś z rodziców nie żyje
Jeżeli jednak w chwili otwarcia spadku jedno z rodziców nie żyje, to przypadający mu udział spadkowy przypada rodzeństwu spadkodawcy. Wynika to wprost z art. 932 § 4 KC, a także z orzecznictwa.
⚖️ Orzecznictwo
Sąd Najwyższy w uchwale z 14 października 2011 roku, sygn. akt III CZP 49/1 podkreślił bowiem, że „jeżeli jeden z rodziców spadkodawcy nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, dziedziczy w częściach równych rodzeństwo rodzone i przyrodnie”.
Jeśli zaś spadkodawca nie miał rodzeństwa lub też zmarli oni wcześniej, ale nie pozostawili zstępnych, wówczas rodzic dziedziczy z jego małżonkiem w równych częściach.
Marlena Słupińska-Strysik
Dziedziczenie po dzieciach przez rodziców a rozwód, separacja
Uregulowanie lub nieuregulowanie relacji pomiędzy rodzicami dziecka nie ma znaczenia dla dziedziczenia po nim. Bez znaczenia pozostaje zatem pozostawanie przez nich w związku małżeńskim, separacji lub orzeczenie rozwodu. Dziedziczenie rodzica w ramach drugiej grupy spadkobierców ustawowych wynika bowiem z więzów łączących dziecko i rodzica.
👀 Dowiedz się więcej 👉👉 Zachowek po dziadkach, gdy rodzic nie żyje – jakie prawa przysługują wnukom? 👶📜⚖️
Czy pozbawienie prawa rodzicielskich wpływa na dziedziczenie rodzica po potomku?
W razie pozbawienia lub ograniczenia praw rodzicielskich rodzic może dziedziczyć po dziecku, podobnie zresztą jak dziecko, które może dziedziczyć po pozbawionym praw rodzicu. Pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej pociąga za sobą utratę lub ograniczenie praw do podejmowania decyzji, dotyczących dziecka, niemniej nie zrywa więzi biologicznej pomiędzy rodzicem a dzieckiem.
🤓 Sprawdź także 👉👉 Kiedy ojciec może odebrać dziecko matce po rozwodzie? 👧👨🦰
Adwokat od sprawa spadkowych i zachowku – Poznań
Jeśli chciałbyś skorzystać z mojej pomocy w sprawie spadkowej, działam na terenie takich miast jak:
- Poznań,
- Wolsztyn,
- Śrem,
- Świecie,
- Nowy Tomyśl.
Udzielam także konsultacji telefonicznych. Zapraszam do kontaktu z moją Kancelarią Adwokacką!
Źródło:
- https://www.sn.pl/sites…11.pdf
- https://arslege.pl/spadkobiercy-ustawowi-powolywani-w-pierwszej-kolejnosci/k9/a6887/
- https://lexlege.pl/kc/art-932/
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych.Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi. Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci.
Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy
prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu, Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
