Po śmierci rodzica, dopełnienie formalności związanych z podziałem spadku i zachowanie stosownych terminów jest bardzo ważne. Jak zatem podzielić majątek spadkowy zgodnie z prawem spadkowym? Oto krótki poradnik, który ułatwi podjęcie najważniejszych kroków po otwarciu spadku.
Jak wygląda podział majątku po śmierci rodzica?
Punktem wyjścia jest ustalenie sposobu dziedziczenia, a zatem określenie czy zmarły rodzic pozostawił testament, czy też w grę wchodzić będzie dziedziczenie ustawowe. W testamencie wyraźnie zapisane jest kto i w jakiej części otrzymuje spadek po zmarłym rodzicu. W razie dziedziczenia ustawowego należy zaś sięgnąć do przepisów kodeksu cywilnego, które wskazują, kto powołany jest do spadku i w jakiej części spadku.
Kolejny etap, po ustaleniu sposobu dziedziczenia i kręgu osób powołanych do spadku, to uzyskanie stwierdzenia nabycia spadku. Następnym krokiem jest dokonanie działu spadku.
Dziedziczenie spadku po śmierci rodzica a dziedziczenie ustawowe
Zgodnie z art. 931 KC, w pierwszej kolejności do spadku powołane są dzieci i małżonek spadkodawcy. Dziedziczą oni w częściach równych, przy czym udział spadkowy przypadająca żonie lub mężowie zmarłego nie może być mniejsza niż ¼ całości spadku. Ma to szczególne znaczenie w razie, gdy zmarły pozostawił większą liczbę dzieci np. czworo lub więcej. Trzeba też pamiętać, że dziedziczenie dotyczy wyłącznie tej części majątku, która przypadała zmarłemu.
💡 Przykład:
Państwo Jan i Anna byli małżeństwem. Łączyła ich wspólność majątkowa małżeńska. W skład spadku wchodzi dom i 10-letni samochód osobowy. Pan Jan nie sporządził testamentu, dlatego do spadku po nim powołani są jego dwaj synowie i żona Anna. W jakich częściach dziedziczą? Pani Anna otrzyma 2/3 całości, natomiast każdy z synów 1/6 całości. Powyższe wynika z faktu, iż do spadku wchodzić będzie druga połowa majątku wspólnego małżonków, tj. wyłącznie po zmarłym Janie.
Stwierdzenie nabycia spadku po śmierci jednego z rodziców
Stwierdzenie nabycia spadku to nic innego jak formalne postanowienie, które potwierdza prawa do majątku po zmarłym rodzicu i ustala, kto jest spadkobiercą i w jakich częściach dziedziczy spadek.
Ustawodawca dopuszcza:
- sądowe stwierdzenie nabycia spadku;
- stwierdzenie nabycia spadku przed notariuszem.
Przeprowadzenie postępowania przed notariuszem jest szybszym i najczęściej tańszym sposobem na uzyskanie stwierdzenia nabycia spadku. Wymagane jest jednak, aby do notariusza stawili się wszyscy spadkobiercy i byli oni zgodni. To właśnie dlatego, niekiedy konieczne jest złożenie do sądu właściwego ze względu na ostatnie miejsce zwykłego pobytu spadkodawcy wniosku o stwierdzenie nabycia spadku.
👀 Zobacz również 👉👉 Spadek po rodzicach – czy współmałżonek ma do niego prawo? 🧐
Dokonanie działu spadku po śmierci spadkodawcy
Następnym krokiem jest dokonanie działu spadku. Na czym polega? To prawne zniesienie współwłasności majątku i podział jego składników pomiędzy spadkobierców. Chodzi zatem o szczegółowe określenie konkretnych przedmiotów, które wchodzą w skład majątku spadkodawcy i sprecyzowanie, które z nich przysługują poszczególnym spadkobiercom.
Dział spadku może zostać dokonany:
- 🖌️ w drodze umowy;
- ⚖️ w postępowaniu sądowym, który inicjuje wniosek o dział spadku.
Kiedy dział spadku po rodzicu przed sądem, a kiedy u notariusza?
Znacznie szybszym i mniej sformalizowanym sposobem na dział spadku jest zawarcie umowy pomiędzy spadkobiercami. Muszą oni jednak być zgodni co do tego, jak podzielić majątek. Jeśli którykolwiek z nich nie zgadza się na propozycje pozostałych, konieczne jest uruchomienie postępowania sądowego.
Postępowanie o dział spadku uruchamiane jest na wniosek któregokolwiek ze spadkobierców. W jego toku sąd:
- przeprowadza dowody,
- powołuje biegłych,
- przeprowadza dowód z zeznań świadków – wszystko po to, aby określić składniki majątku zmarłego i móc dokonać ich podziału pomiędzy spadkobierców.
Jak podzielić spadek po ojcu lub matce w sądzie? – 3 sposoby
Możliwe jest zarówno przyznanie wszystkich składników majątku spadkowego jednemu spadkobiercy, przy jednoczesnej spłacie pozostałych lub fizyczny podział poszczególnych przedmiotów pomiędzy spadkobierców. Podział może też polegać na sprzedaży przedmiotów i rozdysponowaniu uzyskanej w ten sposób sumy pomiędzy uprawnionych.
🤓 Dowiedz się więcej 👉👉 Zrzeczenie się spadku na rzecz innej osoby – wzór pisma ✍️📃
Marlena Słupińska-Strysik
Pomoc adwokata związana z podziałem majątku po rodzicach – Kancelaria Adwokacka Poznań
✔️ Aby uzyskać postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po rodzicu należy złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku do sądu lub zgłosić się do notariusza w celu uzyskania aktu poświadczenia dziedziczenia, który ma formę aktu notarialnego.
✔️ Zgodnie z art. 1037 KC, umowa o dział spadku pomiędzy spadkobiercami, co do zasady zawarta musi być w formie pisemnej niemniej, jeśli przedmiotem spadku jest nieruchomość, konieczne jest zachowanie formy szczególnej tj. aktu notarialnego.
✔️ Biorąc pod uwagę fakt, iż podział majątku po śmierci rodzica może być skomplikowany, zwłaszcza, gdy spadkobiercy nie mogą dojść do porozumienia co do poszczególnych składników, warto skorzystać z pomocy adwokata, aby jak najlepiej zabezpieczyć własne interesy.
Źródło:
- https://arslege.pl/spadkobiercy-ustawowi-powolywani-w-pierwszej-kolejnosci/k9/a6887/
- https://arslege.pl/sposoby-dzialu-spadku/k9/a6995/
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych.Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi. Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci.
Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy
prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu, Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
