Rozwodzący się małżonkowie, którzy posiadają małoletnie dzieci muszą liczyć się z tym, że ich sprawa rozwodowa nie zakończy się na samej kwestii rozwiązania małżeństwa. Sąd ma obowiązek uregulować sytuację prawną ich małoletnich dzieci. Poniżej opisujemy jak wygląda rozwód, gdy są małoletnie dzieci.
O czym orzeka sąd w wyroku rozwodowym, gdy są dzieci?
W sytuacji, gdy małżonkowie posiadają wspólne małoletnie dzieci sąd w wyroku rozwodowym dodatkowo orzeka o następujących kwestiach:
- władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi,
- miejscu zamieszkania dzieci,
- kontaktach dzieci z rodzicem, z którym na co dzień nie mieszkają,
- alimentach na dzieci.
Zobacz także: Jak uzyskać rozwód na pierwszej rozprawie?
Rozwód a władza rodzicielska nad dziećmi
Orzekając o rozwodzie małżonków posiadających małoletnie dzieci sąd musi rozstrzygnąć kwestię władzy rodzicielskiej. Najczęściej występującymi rozstrzygnięciami w tym przedmiocie są:
- Pozostawienie obojgu rodzicom władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem,
- Ograniczenie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców.
Uwaga! Władza rodzicielska często zostaje ograniczona w sytuacjach, gdy rodzic już w czasie trwania pożycia małżeńskiego nie interesuje się sprawami dzieci i to głównie drugi z rodziców jest osobą decyzyjną w kwestiach dotyczących dzieci.
💡 Przykład:
Anna i Jan Nowak mają dwójkę małoletnich dzieci – syna Jasia i córkę Maję. Od momentu ich narodzin Jan Nowak nie przejawiał zbytniego zaangażowania ich sprawami. Wszelkie decyzje zawsze podejmowała matka dzieci. Jan Nowak nie interesował się edukacją, wyborem placówki szkolnej, kwestiami medycznymi.
Anna Nowak składając pozew rozwodowy wniosła o powierzenie jej władzy rodzicielskiej, z jednoczesnym ograniczeniem tej władzy Janowi Nowak do decydowania tylko o istotnych kwestiach dotyczących dzieci. Wniosek usprawiedliwiła okolicznością, że zawsze bieżące decyzje dotyczące dzieci podejmowała tylko ona. Jan Nowak nie oponował przeciwko wnioskowi żony. W wyroku rozwodowym sąd powierzył władzę rodzicielską Annie Nowak i ograniczył tę władzę Janowi Nowak.
Miejsce zamieszkania dzieci a rozwód
W następnym kroku, jeżeli sąd pozostawił władzę rodzicielską obojgu rodzicom to rozstrzyga o kwestii miejsca zamieszkania dzieci.
Zgodnie z polskim prawem można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania, dlatego sąd musi ustalić, czy miejsce zamieszkania dziecka będzie przy matce, czy też przy ojcu. Nawet jeżeli sąd ustanawia system opieki naprzemiennej nad dzieckiem (dziecko przebywa tydzień u matki, tydzień u ojca) to w wyroku rozwodowym musi wskazać jedno miejsce zamieszkania dziecka.
Zobacz także: Kiedy ojciec może odebrać dziecko matce?
Wyjaśnienia pozostaje jeszcze kwestia – dlaczego sąd rozstrzyga o miejscu zamieszkania dziecka tylko, gdy pozostawi władzę rodzicielską obojgu rodzicom?
Dlatego, że zgodnie z art. 26 § 1 kodeksu cywilnego – Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej.
Zatem, jeżeli sąd w wyroku rozwodowym powierzył władzę rodzicielską jednemu rodzicowi, a drugiemu tę władzę ograniczył to automatycznie miejsce zamieszkania dziecka jest przy rodzicu mającym pełną władzę rodzicielską.
Rozwód a ustalenie kontaktów z dzieckiem
Gdy wiadomo z kim dziecko będzie mieszkać to w kolejnym punkcie wyroku rozwodowego sąd reguluje kontakty dziecka z drugim rodzicem.
⚠️ Pamiętaj! Na zgodny wniosek małżonków sąd odstąpi od uregulowania kontaktów z dzieckiem po rozwodzie.
Najczęściej małżonkowie rezygnują z sądowego regulowania kontaktów, gdy pozostają w dobrych relacjach i są w stanie samodzielnie na bieżąco ustalać terminy kontaktów. Często też wniosek o odstąpienie od regulowania kontaktów zależy od wieku dziecka. Najczęściej dotyczy nastolatków, którzy samodzielnie potrafią utrzymywać relacje z drugim rodzicem.
💡 Przykład:
Ewa i Jan Kowalscy są w trakcie trwania sprawy rozwodowej. Mają 15-letniego syna Jacka. Z racji tego, że jest on jeszcze małoletni sąd w wyroku rozwodowym musi rozstrzygnąć o kwestiach go dotyczących. Małżonkowie złożyli tożsame wnioski, aby miejsce zamieszkania Jacka było przy matce. Natomiast z uwagi na to, że Jacek ma dobre relacje z ojcem, samodzielnie utrzymuje z nim kontakt i często go odwiedza – małżonkowie wnieśli o odstąpienie od uregulowania kontaktów.
Rozwód a alimenty na wspólne małoletnie dziecko
Najczęstszą kością niezgody wśród rozwodzących się małżonków posiadających małoletnie dzieci jest kwestia alimentacyjna. Pamiętaj, że jest to nieunikniony punkt każdego wyroku rozwodowego, gdy są dzieci.
⚠️ Uwaga! Sąd zasądza alimenty na dzieci od rodzica, który na co dzień nie sprawuje opieki nad dziećmi. Wysokość alimentów uzależniona jest od możliwości zarobkowych i majątkowych rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów, a także usprawiedliwionych kosztów utrzymania i wychowania dziecka.
Zobacz także: Skutki wyprowadzki przed rozwodem
Opiniodawczy Zespół Sądowych Specjalistów przy rozwodzie, gdy są dzieci
Często, gdy małżonkowie składają sprzeczne ze sobą wnioski o powierzenie władzy rodzicielskiej/ uregulowanie kontaktów, sąd korzysta z pomocy Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów.
Wówczas rozwodzący się małżonkowie wspólnie z dziećmi są badani przez biegłych sądowych psychologów. W trakcie badania – rozmowy oceniane są ich kompetencje rodzicielskie, predyspozycje wychowawcze, relacje dziecka z każdym z rodziców. Nierzadko wydana opinia stanowi dla sądu podstawę do wydania danego rozstrzygnięcia w kwestiach dotyczących dzieci.
Brak rozwodu ze względu na dobro małoletnich dzieci
W sytuacji rozwodzących się małżonków, którzy mają małoletnie dziecko istotnym jest, że jeżeli rozwód byłby sprzeczny z dobrem dziecka to sąd go nie orzeknie.
Zgodnie z art. 56 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
⚠️ Ważne! Sprzeczność rozwodu z dobrem dziecka stanowi negatywną przesłankę do orzeczenia rozwodu.
Świadek w sprawie rozwodowej, gdy są dzieci
Dlatego Sąd orzekając rozwód rodziców małoletniego dziecka musi najpierw zbadać, czy rozwód jest zgodny z dobrem dziecka. Na tę okoliczność jest przesłuchiwany świadek (np. członek rodziny, przyjaciel rodziny), który opisuje sądowi sytuację dzieci i to jak emocjonalnie radzą sobie z rozstaniem rodziców.
Sąd może też przeprowadzić dowód z opinii biegłych sądowych psychologów, którzy po rozmowie z rodzicami i dziećmi wypowiedzą się na temat tego, czy w ich ocenie rozwód jest zgodny z dobrem dziecka.
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi. Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci.
Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy
prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu, Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
Prawnik w Poznaniu. Specjalista od rozwodów, podziałów majątków i spraw spadkowych. Aplikant III roku aplikacji radcowskiej.
Studia prawnicze ukończyła na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Obroniła pracę magisterską na temat bezskuteczności czynności prawnych w prawie upadłościowym. Dodatkowo absolwentka Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu – ukończyła studia stacjonarne na Wydziale Zarządzenia na kierunku Finanse i rachunkowość biznesu.
Długoletnie, praktyczne doświadczenie w kancelariach prawnych. W czasie trwania studiów wolontariuszka w studenckiej uniwersyteckiej poradni prawnej. Posiada bogate doświadczenie w sprawach rodzinnych oraz spadkowych. Obszerna znajomość literatury i
orzecznictwa w sprawach rodzinnych. Autorka licznych publikacji na temat spraw rodzinnych i spadkowych.
Prywatnie z zamiłowaniem uczy się języka hiszpańskiego, i zaczytuje się w thrillerach.
