Rozwód to nie zawsze ostateczne zamknięcie wszystkich spraw małżeńskich. Małżonkowie gromadzą wspólny majątek, który trzeba podzielić. Niemal zawsze pojawiającym się problemem jest podział domu po rozwodzie. Istnieje kilka sposobów podziału domu po rozwodzie. Poniżej przedstawię Tobie w jaki sposób możesz podzielić dom po rozwodzie.
Szukasz dobrego adwokata od rozwodów? Przedzwoń do naszej Kancelarii Adwokackiej w Poznaniu! 📞 ☎️ Doradzamy klientom z całej Polski!
Sposoby podziału domu po rozwodzie
Najpowszechniejszymi sposobami podziału domu po rozwodzie są:
- Fizyczny podział domu na dwie odrębne części mieszkalne,
- Przejęcie domu przez jednego małżonka i spłata drugiego,
- Sprzedaż domu i podział kwoty uzyskanej ze sprzedaży.
Fizyczny podział domu i innych nieruchomości
Jeżeli konstrukcja budynku na to pozwala dom można podzielić na dwie odrębne części mieszkalne. Przykładowo, jeżeli budynek ma dwie kondygnacje na parterze może znajdować się jedno mieszkanie, a na górze drugie. Do każdego mieszkania można zrobić oddzielne wejścia.
Pamiętaj! Jest to dobre rozwiązanie wyłącznie w sytuacji, gdy pozostajecie z byłym małżonkiem w dobrych relacjach. Po fizycznym podziale domu pozostaniecie sąsiadami, chyba że zdecydujecie się na wynajem powstałych z podziału mieszkań.
Zobacz także: Rozwód a kredyt hipoteczny po rozwodzie
Czasami jednak fizyczny podział domu po rozwodzie jest jedynym rozwiązaniem, ponieważ małżonkowie nie mają pieniędzy na wzajemne spłaty.
Przejęcie domu przez jednego małżonka i spłata drugiego
Dom po rozwodzie można podzielić również w ten sposób, iż jedno z Was przejmie go na wyłączną własność i spłaci drugiego. Przy takim rozwiązaniu koniecznym jest ustalenie wartości nieruchomości. W tym celu można skorzystać z pomocy rzeczoznawcy majątkowego. Małżonek przejmujący dom na własność powinien spłacić swojego małżonka w kwocie odpowiadającej połowie wartości domu.
Przykład:
Jan i Halina Kowalscy są po rozwodzie. Postanowili, że ich wspólny dom przejmie na własność Jan Kowalski i spłaci byłą żonę. Rzeczoznawca majątkowy wycenił wartość domu na kwotę 500.000 zł. Halina Kowalska z tytułu spłaty domu otrzyma od byłego męża 250.000 zł.
Zobacz także: Sztuczki rozwodowe
Często spłata małżonka wynosi mniej lub więcej niż połowę. Wynika to z faktu, że nierzadko rozlicza się nakłady poczynione na dom z majątku osobistego jednego z małżonków – np. pochodzącego z darowizn od rodziców.
Rozłożenie spłaty na raty przez sąd
Niewątpliwie spłata połowy wartości domu wiązać będzie się z niemałym wydatkiem. Jeżeli nie masz możliwości dokonania jednorazowej spłaty, wspólnie z byłym małżonkiem możecie porozumieć się, iż płatność nastąpi w ratach.
Rozłożenie spłaty na raty możliwe jest również na drodze sądowej. W tym celu trzeba złożyć odpowiedni wniosek i dobrze go uargumentować. Jeżeli sąd przekona się do Twojego stanowiska to w postanowieniu kończącym postępowanie rozłoży płatność na raty. Maksymalny czas na jaki mogą zostać rozłożone raty to 10 lat. W praktyce ten okres jest krótszy.
Przykład:
Anna i Piotr Nowak wystąpili do sądu z wnioskiem o podział majątku wspólnego. Zgodnie wnosili, aby dom po rozwodzie został przyznany na własność Anny Nowak. Z racji tego, iż dom był wart 400.000 zł, spłata na rzecz Piotra Nowak wynosiła kwotę 200.000 zł. Anna Nowak nie dysponowała jednak takimi pieniędzmi. Nie posiadała żadnych oszczędności. Złożyła wniosek, aby sąd rozłożył tę płatność na raty. Sąd przychylił się do wniosku Anny Nowak i ustalił, że płatność nastąpi w 5 ratach po 40.000 zł, a każda rata zostanie uiszczona do końca każdego kolejnego roku po uprawomocnieniu się orzeczenia.
Zobacz także: Rozwód z narcyzem. Jak pokonać narcyza w sądzie!
Sprzedaż domu i podział kwoty uzyskanej ze sprzedaży
Jeżeli żaden z małżonków nie chce przejąć domu na własność pozostaje możliwość sprzedaży nieruchomości. Wówczas byli małżonkowie sprzedają dom i co do zasady dzielą się kwotą uzyskaną ze sprzedaży domu po połowie.
Ważne! Podział domu w formie sprzedaży jest znacznie bardziej opłacalny na własną rękę niż na drodze postępowania sądowego.
Sprzedaż domu w drodze licytacji w ramach podziału majątku po rozwodzie
Sądowne zobligowanie małżonków do sprzedaży domu jest możliwe. W szczególności taka sytuacja będzie miała miejsce, gdy byli małżonkowie złożą wniosek o sądowny podział majątku wspólnego i:
- żaden z małżonków nie chce przejąć domu na wyłączną własność,
- sytuacja finansowa każdego z małżonków uniemożliwia spłatę drugiego małżonka.
Wówczas dom zostanie sprzedany na licytacji komorniczej. Co istotne cena wywoławcza nie będzie odpowiadała wartości nieruchomości. Pierwsza licytacja rozpocznie się od ceny wywoławczej stanowiącej ¾ sumy oszacowania.
Najniższa suma, za którą nieruchomość można nabyć na pierwszej licytacji (cena wywołania), wynosi trzy czwarte sumy oszacowania.
Jeżeli nikt nie będzie zainteresowany kupnem domu przy pierwszej licytacji, komornik przystąpi do drugiej licytacji. Obniżeniu ulegnie jednak cena wywoławcza. Druga licytacja rozpocznie się od ceny wywoławczej stanowiącej 2/3 sumy oszacowania.
Jeżeli nikt nie zgłosił wniosku o przejęciu nieruchomości w myśl artykułu poprzedzającego albo przedmiot egzekucji nie jest nieruchomością rolną, komornik na wniosek wierzyciela wyznacza drugą licytację, na której cena wywołania stanowi dwie trzecie sumy oszacowania. Cena ta jest najniższa, za którą można nabyć nieruchomość.
Uwaga! Sprzedaż domu na drodze licytacji komorniczej może skutkować uzyskaniem dużo niższej ceny sprzedaży. Dodatkowo trzeba będzie ją pomniejszyć o koszty sądowe i komornicze. Dlatego też w sytuacji, gdy żadne z Was nie chce przejąć domu na własność, lepiej sprzedaż dom na własną rękę.
Marlena Słupińska-Strysik
Dom na działce małżonka a podział domu po rozwodzie
Przed podziałem domu na pewno warto ustalić, czy stanowi on majątek wspólny. Mianowicie może się zdarzyć, że dom wybudowany jest na gruncie stanowiącym majątek osobisty. Wówczas właścicielem domu jest małżonek – właściciel gruntu. W polskim prawie obowiązuje zasada, iż to co zostało wybudowane na gruncie należy do właściciela tego gruntu.
Czy to oznacza, że małżonek niebędący właścicielem gruntu nie ma żadnych roszczeń? Nie, jeżeli dom został wybudowany albo ukończony ze środków pieniężnych pochodzących z majątku wspólnego, to drugiemu małżonkowi przysługuje roszczenie o zwrot nakładów z majątku wspólnego.
Przykład 1:
Janusz Kowalski przed zawarciem związku małżeńskiego otrzymał w darowiźnie od swoich rodziców działkę budowlaną. Po ślubie wspólnie z żoną Barbarą wybudowali na niej dom jednorodzinny. Wszystkie pieniądze na budowę i wykończenie domu pochodziły z majątku wspólnego. Pomimo tego Barbara Kowalska nie jest właścicielką domu. Właścicielem jest wyłącznie jej mąż.
Przykład 2:
Barbara i Janusz Kowalscy rozwiedli się. Barbara Kowalska nie posiada praw własnościowych do domu. Ma jednak pełne prawo do żądania zwrotu połowy wydatków jakie zostały poniesione na budowę i wykończenie domu. Rzeczoznawca majątkowy wycenił wartość poniesionych nakładów na kwotę 300.000 zł. Barbarze Kowalskiej przysługuje roszczenie o zwrot kwoty 150.000 zł.
Zobacz także: Ile kosztuje rozwód w 2023 r?
Podział domu po rozwodzie a upływ czasu
Małżonkowie nie zawsze regulują kwestie majątkowe od razu po rozwodzie. Zdarza się, że za podział domu zabierają się dopiero po upływie kilku lat. Czy ma to znaczenie dla wyceny nieruchomości?
Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego (postanowienie z dnia 11 marca 2010 r., sygn. akt IV CSK 429/09):
Wartość składników ustala się według stanu na dzień ustania wspólności majątkowej i według cen obowiązujących w chwili zamknięcia rozprawy.
Innymi słowy dla wyceny nieruchomości ma znaczenie, w jakim stanie znajdowała się ona w chwili uprawomocnienia się wyroku rozwodowego i jaka jest jej wartość po cenach aktualnych.
Przykład:
Beata i Andrzej Nowak rozwiedli się w 2018 roku. W trakcie trwania małżeństwa rozpoczęli budowę wspólnego domu. Zanim ją ukończyli rozwiedli się. Na moment uprawomocnienia się wyroku rozwodowego budynek znajdował się w stanie surowym. Pomimo tego, iż byli małżonkowie nie podjęli formalnych kroków w kwestii podziału domu, Andrzej Nowak samodzielnie podjął się jego wykończenia. Wówczas Beata Nowak podjęła temat podziału majątku licząc na uzyskanie większej spłaty z powodu wzrostu wartości nieruchomości.
Jednakże wyobrażenie Beaty Nowak jest mylne. Pod uwagę bierze się stan w jakim dom znajdował się w chwili uprawomocnienia wyroku rozwodowego, czyli stan surowy. Rzeczoznawca majątkowy wyceni wartość budynku w stanie surowym. Co do ceny – będzie ona aktualna, a nie z 2018 roku.
Szukasz adwokata od podziału majątku wspólnego po rozwodzie?
Nasza Kancelaria Adwokacka posiada bogate doświadczenie w sprawach o podział majątku wspólnego. Doradzamy przy ustalaniu składu majątku wspólnego, jak najlepiej podzielić majątek oraz jak nie dać się wykorzystać przy ustalaniu wartości majątku.
Zapraszamy do współpracy!
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi. Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci.
Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy
prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu, Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
Prawnik w Poznaniu. Specjalista od rozwodów, podziałów majątków i spraw spadkowych. Aplikant III roku aplikacji radcowskiej.
Studia prawnicze ukończyła na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Obroniła pracę magisterską na temat bezskuteczności czynności prawnych w prawie upadłościowym. Dodatkowo absolwentka Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu – ukończyła studia stacjonarne na Wydziale Zarządzenia na kierunku Finanse i rachunkowość biznesu.
Długoletnie, praktyczne doświadczenie w kancelariach prawnych. W czasie trwania studiów wolontariuszka w studenckiej uniwersyteckiej poradni prawnej. Posiada bogate doświadczenie w sprawach rodzinnych oraz spadkowych. Obszerna znajomość literatury i
orzecznictwa w sprawach rodzinnych. Autorka licznych publikacji na temat spraw rodzinnych i spadkowych.
Prywatnie z zamiłowaniem uczy się języka hiszpańskiego, i zaczytuje się w thrillerach.
