Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego pomiędzy małżonkami powstaje ustrój wspólności majątkowej. Nie jest jednak tak, że wspólnota majątkowa między małżonkami musi trwać. Wystarczy podpisać stosowną umowę w formie aktu notarialnego albo złożyć pozew o ustanowienie przymusowej rozdzielności majątkowej. Następnie otwiera się droga do dokonania podziału majątku wspólnego. Poniżej opisujemy wpływ rozdzielności majątkowej na podział majątku po rozwodzie.
Intercyza przed ślubem a podział majątku
Przyszli małżonkowie jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego mogą w swoim małżeństwie ustanowić ustrój rozdzielności majątkowej. Wystarczy, że przed ślubem udadzą się do notariusza celem podpisania stosownej umowy, powszechnie zwanej intercyzą.
⚠️ Uwaga! Podpisanie intercyzy przed ślubem skutkuje brakiem powstania jakiegokolwiek majątku wspólnego. Od początku trwania małżeństwa każdy z małżonków pracuje na swój majątek. W przypadku intercyzy przewidującej rozdzielność majątkową, zasadniczo nie ma potrzeby przeprowadzania postępowania o podział majątku po rozwodzie.
Intercyza w trakcie trwania małżeństwa a podział majątku
Umowę majątkową małżeńską ustanawiającą rozdzielność majątkową małżonkowie mogą również podpisać w czasie trwania małżeństwa. Zgromadzony do momentu podpisania umowy majątek pozostaje majątkiem wspólnym i dopiero nowo nabyte składniki majątkowe będą wchodzić do majątków osobistych każdego z małżonków.
⚠️ Pamiętaj! Przy ustanowieniu rozdzielności majątkowej w trakcie małżeństwa dobrą praktyką jest dokonanie od razu podziału majątku wspólnego. Nie warto tego tematu odkładać na później, skoro i tak postanowiliście prowadzić dwa odrębne majątki.
Przykład ✍️
Anna i Jan Nowak po 5 latach małżeństwa postanowili ustanowić rozdzielność majątkową. W trakcie pierwszych kilku lat małżeństwa nabyli wspólnie samochód oraz zgromadzili oszczędności w kwocie 100.000 zł. Po podpisaniu intercyzy od razu dokonali umownego podziału majątku wspólnego. Anna Nowak przejęła na swoją własność samochód oraz 30.000 zł. Jan Nowak przejął na swoją własność 70.000 zł. Kilka dni po podpisaniu intercyzy Jan Nowak otrzymał wysoką premię, za którą kupił wart kilka tysięcy rower. Zakupiony rower stanowi już wyłącznie jego majątek.
Zobacz także: Podział majątku przed rozwodem
Brak ustanowienia rozdzielności majątkowej a podział majątku wspólnego małżonków
Bardzo istotne jest, że dopóki w małżeństwie trwa ustrój wspólności majątkowej to nie można dokonać podziału majątku wspólnego. Dopiero z momentem zawarcia umowy majątkowej o ustanowienie rozdzielności każdy z małżonków otrzymuje w poszczególnych składnikach majątkowych udział w wysokości ½ – a przynajmniej zwykle tak jest😊. W czasie trwania wspólności majątkowej nie można wyodrębnić poszczególnych udziałów w majątku wspólnym.
⚠️ Pamiętaj! Dopóki trwa wspólność majątkowa małżeństwa majątek wspólny stanowi niepodzielną całość. Jest to tzw. współwłasność łączna – małżonkowie wspólnie posiadają majątek, ale żaden z nich nie dysponuje samodzielnym udziałem, którym mógłby swobodnie rozporządzać.
Ustanowienie przymusowej rozdzielności majątkowej w trackie małżeństwa
Rozdzielność majątkową można również ustanowić na drodze postępowania sądowego. Zgodnie z art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej.
⚠️ Uwaga! Ważny powód dla ustanowienia rozdzielności może stanowić:
- zaciąganie długów przez jednego z małżonków,
- wyprowadzanie majątku,
- ciężkie uzależnienie od hazardu lub alkoholu,
- uniemożliwianie drugiemu małżonkowi podejmowanie decyzji finansowych.
Ustanowienia rozdzielności majątkowej można również domagać się w sytuacji, gdy małżonkowie żyją w rozłączeniu i nie podejmują wspólnych decyzji dotyczących zarządu ich majątkiem wspólnym. Taka okoliczność przemawia za ustanowieniem rozdzielności majątkowej z datą wsteczną, czyli z dniem wcześniejszym niż wytoczenie powództwa.
⚠️ Ważne! Dopiero uzyskanie prawomocnego wyroku o ustanowieniu rozdzielności majątkowej uprawnia każdego z małżonków do żądania podziału majątku wspólnego.
Wpływ rozdzielności majątkowej na podział majątku po rozwodzie – podsumowanie
Ustanowienie rozdzielności majątkowej w trakcie trwania małżeństwa otwiera drogę do dokonania podziału majątku wspólnego. Dopóki trwa wspólność majątkowa nie można mówić o jakimkolwiek podziale majątku wspólnego. Dopiero rozdzielność majątkowa powoduje, że tzw. współwłasność łączna przekształca się we współwłasność ułamkową i każdy z małżonków może rozporządzać „swoim ułamkiem” w majątku wspólnym.
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi. Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci.
Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy
prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu, Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
Prawnik w Poznaniu. Specjalista od rozwodów, podziałów majątków i spraw spadkowych. Aplikant III roku aplikacji radcowskiej.
Studia prawnicze ukończyła na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Obroniła pracę magisterską na temat bezskuteczności czynności prawnych w prawie upadłościowym. Dodatkowo absolwentka Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu – ukończyła studia stacjonarne na Wydziale Zarządzenia na kierunku Finanse i rachunkowość biznesu.
Długoletnie, praktyczne doświadczenie w kancelariach prawnych. W czasie trwania studiów wolontariuszka w studenckiej uniwersyteckiej poradni prawnej. Posiada bogate doświadczenie w sprawach rodzinnych oraz spadkowych. Obszerna znajomość literatury i
orzecznictwa w sprawach rodzinnych. Autorka licznych publikacji na temat spraw rodzinnych i spadkowych.
Prywatnie z zamiłowaniem uczy się języka hiszpańskiego, i zaczytuje się w thrillerach.
