Otrzymałeś zawiadomienie o terminie rozprawy rozwodowej? Nie masz pojęcia jak się zachować w sądzie i czego się spodziewać? Poniżej wyjaśniam jak wygląda rozprawa rozwodowa i jaki jest jej przebieg. Bazuję na moim praktycznym doświadczeniu na sali rozpraw.
Zawiadomienie o terminie pierwszej rozprawy rozwodowej
Przed rozprawą otrzymasz z Sądu pismo – zawiadomienie o terminie rozprawy. Znajdziesz w nim wszystkie istotne informacje:
- datę rozprawy
- godzinę rozpoczęcia rozprawy
- salę, w której odbędzie się rozprawa
- informację, czy rozprawa zostanie przeprowadzona w trybie stacjonarnym czy online
- może znajdować się również wezwanie do przedłożenia na termin rozprawy określonych dokumentów, np. zaświadczenia o zarobkach.
Czy musisz przyjść na rozprawę – obecność stron
Twoja obecność na rozprawie jest obowiązkowa. Sąd przesłucha Ciebie i Twojego małżonka w celu ustalenia, czy Wasze małżeństwo faktycznie uległo zakończeniu. Nic w tym dziwnego – kto ma największą wiedzę o Waszym małżeństwie jak nie Wy?
Poza tym przesłuchanie to najlepsze okazja, abyś mógł przedstawić swoje żądania i opisać Wasze małżeństwo z własnej perspektywy.
Dzień rozprawy – kiedy wejść na salę rozpraw?
W dniu rozprawy powinieneś przyjść do Sądu na wyznaczoną godzinę. Pamiętaj tylko, że na salę rozpraw nie zostaniesz wpuszczony przed wywołaniem sprawy. Nawet jeżeli będzie już po czasie, to powinieneś cierpliwie czekać przed salą rozpraw do momentu, aż Ty i Twój małżonek nie zostaniecie wezwani na salę rozpraw.
Pamiętaj, że możesz oglądać mnie na Youtube:
Rozprawa online – jak się przygotować?
Jak się natomiast zachować w przypadku rozprawy online? Z doświadczenia radzę, aby wcześniej przetestować połączenie (sądy podają link do próbnego połączenia). Będziesz mieć pewność, że Twój mikrofon i kamera działają prawidłowo, a także zaznajomisz się z procedurą łączenia się na rozprawę. Nie jest ona skomplikowana, ale warto przed rozprawą mieć pewność, że wszystko działa prawidłowo.
Po połączeniu się z salą rozpraw poczekaj cierpliwie, aż połączą się pozostali uczestnicy rozprawy, w szczególności Sąd.
Jak wygląda rozprawa rozwodowa?
Rozprawy rozwodowe są przeprowadzane z wyłączeniem jawności. Oznacza to, że nie musisz się obawiać, że na sali rozpraw pojawi się niechciana publiczność.
Uwaga! Publiczność na rozprawie rozwodowej może być obecna jeżeli Ty i Twój małżonek wspólnie wyrazicie na to zgodę.
Kogo zatem możesz się spodziewać po przekroczeniu progu sali sądowej?
- Sędziego
- Dwóch ławników (na czas pandemii ich obecność została wyeliminowana)
- Protokolanta
- Twojego pełnomocnika, jeżeli go ustanowiłeś
- Twojego małżonka i jego pełnomocnika, jeżeli go ustanowił
- Świadków – jeżeli zostali wezwani na dany termin rozprawy (wszyscy świadkowie na początku rozprawy wchodzą do sali rozpraw i po sprawdzeniu ich obecności wychodzą, a sąd w celu ich przesłuchania wzywa każdego z nich pojedynczo).
Przebieg rozprawy rozwodowej
Pamiętaj, że na sali rozpraw nie siadasz w dowolnie wybranym przez siebie miejscu. Jeżeli jesteś stroną powodową (tym, który złożył pozew o rozwód) to siadasz po prawej stronie od sędziego. Druga strona usiądzie naprzeciwko, po lewej stronie od sędziego.
Po wejściu na salę rozpraw sąd sprawdza obecność. Przygotuj swój dowód osobisty, gdyż na jego podstawie sąd zweryfikuje Twoją tożsamość.
Następnie Sąd zapyta Ciebie i Twojego małżonka, czy podtrzymujecie swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie. Możecie je zarówno podtrzymać, jak i zmienić.
Przykład:
Złożyłeś pozew o rozwód z wyłącznej winy drugiej strony. W odpowiedzi na pozew strona przeciwna wniosła o rozwód z Twojej wyłącznej winy. Przed salą rozpraw stwierdzacie jednak, iż chcecie rozwieść się polubownie i uniknąć wzajemnego obarczania się winą i rozgrzebywania przeszłości. Tym samym na sali rozpraw możecie złożyć oświadczenie, iż zmieniacie swoje stanowisko i wyrażacie zgodę na rozwód bez winy.
Jak wygląda rozwód – postępowanie dowodowe
Po zapoznaniu się z Waszym aktualnym stanowiskiem, sąd przystąpi do przeprowadzenia postępowania dowodowego. W pierwszej kolejności przesłucha świadków, jeżeli ich powołaliście.
Uwaga! Jeżeli wiadomym jest, iż sprawa rozwodowa nie zakończy się na pierwszym terminie rozprawy, a sąd ma do rozpatrzenia wniosek o zabezpieczenie, np. alimentów, to w pierwszej kolejności może przesłuchać Ciebie i Twojego małżonka. Jest to tzw. przesłuchanie informacyjne, które nie wyłącza przeprowadzenia przez sąd przesłuchania końcowego.
To, czego można przygotować się podczas przesłuchania świadków opiszę poniżej.
Sprawa rozwodowa – przesłuchanie świadków
Sąd przystępując do przesłuchania świadków będzie trzymał się tzw. tezy dowodowej. To znaczy będzie zadawał im pytania dotyczące tego na jaką okoliczność zostali powołani.
Przykład:
Powołałaś znajomego na okoliczność tego, iż to Twój mąż jest wyłącznie winny rozpadowi Waszego związku. Wskazałaś, iż ma on wiedzę o przyczynach rozpadu małżeństwa, w szczególności o problemie alkoholowym Twojego męża i jego romansach. Sąd przesłuchując Twojego znajomego będzie zainteresowany tym skąd ma on wiedzę na ten temat i co dokładnie wie. A nie będzie zainteresowany jego wiedzą na temat Waszego majątku. Tej okoliczności nie dotyczyła Twoja teza dowodowa.
Jeżeli wspólnie z mężem macie małoletnie dzieci, sąd obligatoryjnie przesłucha jednego świadka na okoliczność sytuacji dzieci i ustalenia czy rozwód nie zagraża ich dobru. Oczywiście to Ty albo Twój małżonek wskazujecie sądowi taką osobę – najczęściej jest to członek rodziny lub osoba zaprzyjaźniona.
Jeżeli świadek ma zeznać tylko na okoliczność dobra dzieci, to sąd nie będzie go pytać o przyczyny rozpadu Waszego pożycia małżeńskiego. O co sąd może pytać świadka w sprawie o rozwód? Przykładowo:
- Ile lat mają dzieci stron?
- Do jakich szkół uczęszczają? Jak radzą sobie w szkole?
- Z którym z rodziców obecnie mieszkają?
- Jakie dzieci mają zapewnione warunki mieszkaniowe?
- Jak radzą sobie z sytuacją rozstania rodziców?
Marlena Słupińska-Strysik
Rozprawa rozwodowa – przesłuchanie małżonków
Sąd ma obowiązek przesłuchać Ciebie i Twojego małżonka na rozprawie rozwodowej. Nakazują mu to wprost przepisy kodeksu postępowania cywilnego.
Art. 432 kpc – W każdej sprawie o rozwód lub separację sąd zarządza przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron (…).
W pierwszej kolejności zawsze przesłuchiwany jest małżonek-powód, czyli małżonek, który złożył pozew o rozwód. Po nim przesłuchiwany jest małżonek-pozwany.
Ważne! W wyjątkowych okolicznościach sąd może ograniczyć postępowanie dowodowe do przesłuchania tylko jednego z Was.
Przykład:
W jednej z prowadzonych przeze mnie spraw rozwodowych sąd przychylił się do mojego wniosku o ograniczenie dowodu z przesłuchania stron do przesłuchania wyłącznie męża mojej klientki. Małżonkowie byli zgodni co do orzeczenia rozwodu bez winy, nie mieli wspólnych małoletnich dzieci i nie było między nimi żadnych elementów spornych. Klientka mieszkała za granicą i z uwagi na pandemię nie mogła przyjechać do kraju. Rozprawy zdalne nie były jeszcze wtedy powszechne i sąd z uwagi na te trudności przychylił się do wniosku.
O co pyta sąd na rozprawie rozwodowej?
To jakich pytań możesz spodziewać się na rozprawie zależy od tego:
- czy rozwodzisz się bez winy, czy z winą,
- a także czy posiadacie małoletnie dzieci.
W przypadku rozwodu bez winy pytania ukierunkowane będą wyłącznie na ustalenie przez Sąd, czy pomiędzy Wami zerwane zostały wszystkie więzi (uczuciowa, fizyczna, gospodarcza). Na sali rozpraw mogą zostać zadane takie pytania jak:
- Czy nadal kochasz męża/ żonę?
- Kiedy ustały między Wami kontakty fizyczne?
- Czy nadal prowadzicie wspólne gospodarstwo domowe?
Jeżeli orzekając rozwód sąd będzie musiał ustalić kwestie dotyczące Waszych dzieci (władza rodzicielska, kontakty, alimenty) otrzymasz dodatkowy zestaw pytań ukierunkowany na Twoje relacje z dziećmi, ich koszty utrzymania i Twoje zarobki. Liczba i szczegółowość tych pytań zależna będzie od tego, czy w kwestiach dotyczących dzieci jesteście zgodni, czy sporni.
Pytania na rozprawie gdy walczycie o winę
W przypadku rozwodu z winą musisz liczyć się z większą liczbą pytań. Będą one mocno drążyć przebieg Twojego małżeństwa. Jeżeli walczysz o winę musisz liczyć się z tym, że na sali rozpraw trzeba będzie opowiedzieć o różnych nieprzyjemnych sytuacjach i zachowaniach Twojego małżonka, które przyczyniły się do trwałego i zupełnego rozkładu pożycia.
Druga strona również może męczyć Cię pytaniami, będzie przecież chciała wykazać, że kierowane przez Ciebie zarzuty są nieprawdziwe bądź mocno podkoloryzowane.
Kolejność zadawania pytań i wypowiedzi?
Jako pierwszy pytania zacznie zadawać sędzia.
Gdy on się wyczerpie, prawo do zadawania pytań będzie mieć Twój adwokat lub Ty.
Po udzieleniu odpowiedzi na wszystkie jego pytania, przyjdzie kolej na pytania od Twojego małżonka lub jego adwokata.
Pamiętaj, że nieważne kto zadaje Tobie pytanie, odpowiadając na nie zawsze zwracasz się do sądu.
Do Sądu zwracasz się per „Wysoki Sądzie”. Nietaktem jest zwracam się do sądu per „Proszę Pani” lub „Panie Sędzio”.
Jeżeli któreś z otrzymanych pytań nie ma w Twojej ocenie związku ze sprawą, możesz wnieść o jego uchylenie (nie składasz sprzeciwu jak w amerykańskich filmach). Jeżeli masz pełnomocnika to on będzie czuwał nad prawidłowością zadawanych pytań.
Przykład:
Podczas Twojego przesłuchania na rozprawie rozwodowej mąż zadaje Tobie pytanie dotyczące Twoich trudnych przeżyć w dzieciństwie. Możesz wnieść o uchylenie tego pytania, gdyż nie ma związku z Waszym małżeństwem.
Jak długo trwa rozprawa rozwodowa?
Rozprawa rozwodowa może trwać kilka minut, albo kilka godzin. Wszystko zależy od tego, czy rozwód jest bez winy, czy z winą, czy jesteście zgodni co do wszystkich kwestii, czy też pozostają kwestie sporne. Przykładowo:
- Jeżeli rozwodzisz się bez winy i nie macie małoletnich dzieci – rozprawa może trwać ok. 15-20 min.
- Jeżeli rozwodzisz się bez winy i posiadacie małoletnie dzieci, a do tego jesteście zgodni co do wszystkich kwestii (alimenty, władza rodzicielska, kontakty) – rozprawa może trwać ok. 30-40 min.
- Jeżeli rozwodzisz się z winą, to niezależnie od tego czy macie małoletnie dzieci, czy nie – na jednej rozprawie rozwodowej nie skończy się, a każda rozprawa może trwać od godziny do kilku godzin. Potrzebny jest czas na przesłuchanie analizę dowodów).
Jak kończy się rozprawa rozwodowa?
Twoja pierwsza rozprawa rozwodowa nie zawsze zakończy się wyrokiem. Właściwie, uzyskanie wyroku rozwodowego na pierwszej rozprawie, możliwie jest jedynie w sprawach o rozwód bez orzekania o winie i bez sporów o dzieci. A sprawy o podział majątku zwykle w ogóle przeprowadza się w osobnym postępowaniu.
Zwykle rozprawa będzie kontynuowana na kolejnych posiedzeniach. Będą na nich analizowane dowody, przesłuchiwani świadkowie, a na końcu dojdzie do wysłuchania małżonków.
Pod koniec każdej rozprawy należy być szczególnie czujnym. Sędzia może bowiem nałożyć na Ciebie zobowiązanie do wykonania jakiejś czynności (np. przedłożenia jakichś dokumentów). Jeśli nie wykonasz takiego zobowiązania, to możesz liczyć się z negatywnymi skutkami.
Dlatego zawsze warto zabrać ze sobą notes i długopis. A najlepiej zabrać ze sobą adwokata… 😊
Potrzebujesz adwokata? Dostałaś pozew o rozwód?
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnika do Twojej sprawy rozwodowej, mogę dla Ciebie pracować. Zapraszam do kontaktu!
„Bibliografia” – czyli artykuł został przygotowany na podstawie:
- Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego
- Orzecznictwa Sądu Najwyższego
- Bogatej praktyki adwokata – eksperta od rozwodów – Marleny Słupińskiej-Strysik i innych prawników z Kancelarii Adwokackiej.
Prawnik w Poznaniu. Specjalista od rozwodów, podziałów majątków i spraw spadkowych. Aplikant III roku aplikacji radcowskiej.
Studia prawnicze ukończyła na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Obroniła pracę magisterską na temat bezskuteczności czynności prawnych w prawie upadłościowym. Dodatkowo absolwentka Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu – ukończyła studia stacjonarne na Wydziale Zarządzenia na kierunku Finanse i rachunkowość biznesu.
Długoletnie, praktyczne doświadczenie w kancelariach prawnych. W czasie trwania studiów wolontariuszka w studenckiej uniwersyteckiej poradni prawnej. Posiada bogate doświadczenie w sprawach rodzinnych oraz spadkowych. Obszerna znajomość literatury i
orzecznictwa w sprawach rodzinnych. Autorka licznych publikacji na temat spraw rodzinnych i spadkowych.
Prywatnie z zamiłowaniem uczy się języka hiszpańskiego, i zaczytuje się w thrillerach.
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi. Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci.
Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy
prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu, Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
