Zgromadzony w trakcie trwania małżeństwa majątek wspólny prędzej czy później trzeba podzielić. Najczęściej małżonkowie zabierają się za uporządkowanie kwestii majątkowych dopiero po rozwodzie. Istnieje jednak możliwość wcześniejszego podziału majątku wspólnego – czy to przed rozwodem, czy już w trakcie jego trwania.
Kiedy można dokonać podziału majątku wspólnego małżonków?
Zasadniczo majątek wspólny można podzielić na każdym z poniższych etapów:
- Przed wytoczeniem sprawy o rozwód
- W trakcie trwania sprawy rozwodowej
- Po otrzymaniu prawomocnego wyroku rozwodowego
⚠️ Ważne! Dokonanie podziału majątku wspólnego przed rozwodem bądź w trakcie jego trwania musi zostać poprzedzone ustanowieniem rozdzielności majątkowej.
Wspólność majątkowa małżeńska a podział majątku wspólnego
Dopóki w małżeństwie panuje ustrój wspólności majątkowej to nie można dokonać podziału majątku wspólnego. Wspólność majątkowa małżeńska jest współwłasnością łączną i żaden z małżonków nie dysponuje wyodrębnionym na jego rzecz udziałem. Dopiero z momentem ustanowienia rozdzielności majątkowej co do zasady każdy z małżonków ma równy udział w majątku wspólnym.
💡 Przykład:
Kwestię współwłasności łatwo zobrazować na przykładzie tortu. Jeżeli w małżeństwie panuje ustrój wspólności majątkowej to tort nie może zostać pokrojony, musi stanowić całość. Dopiero, gdy zostanie ustanowiona rozdzielność tort można podzielić i każdy z małżonków dysponuje swoim kawałkiem.
👉 Zobacz także: Ile kosztuje podział majątku po rozwodzie?
Sposoby ustanowienia rozdzielności majątkowej w trakcie trwania małżeństwa
Rozdzielność majątkową w trakcie trwania małżeństwa można ustanowić na dwa sposoby:
- Aktem notarialnym
- Prawomocnym postanowieniem sądu wydanym w sprawie o ustanowienie przymusowej rozdzielności majątkowej
⚠️ Uwaga! Sposób ustanowienia rozdzielności majątkowej zależy od tego, czy małżonkowie wyrażają zgodną wolę jej ustanowienia.
Umowa majątkowa małżeńska przed notariuszem
Małżonkowie w każdej chwili mogą udać się do notariusza celem ustanowienia rozdzielności majątkowej. Sporządzenie aktu notarialnego otwiera drogę do dokonania podziału majątku wspólnego jeszcze przed rozwodem. Istotnym jest jednak, aby małżonkowie wyrazili zgodną wolę sporządzenia umowy.
Pamiętaj! Posiadając akt notarialny o ustanowieniu rozdzielności majątkowej małżonkowie mogą dokonać umownego podziału majątku wspólnego jeszcze przed rozwodem.
👉 Zobacz także: Najlepsze argumenty do rozwodu
Ustanowienie rozdzielności majątkowej przed sądem
Jeżeli małżonek nie chce wyrazić zgody na ustanowienie rozdzielności i dokonanie podziału majątku wspólnego jeszcze przed zakończeniem sprawy rozwodowej, drugi z małżonków może żądać ustanowienia rozdzielności majątkowej przez sąd.
Wynika to z art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
„Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej.”
Ważne! Ustanowienia rozdzielności majątkowej przez sąd można żądać tylko z ważnych powodów. Najczęściej występującym ważnym powodem do ustanowienia rozdzielności majątkowej jest pozostawanie przez małżonków w separacji faktycznej.
💡 Przykład
Anna Nowak i Jan Nowak są w trakcie trwania sprawy rozwodowej. Anna Nowak już teraz chciałaby podzielić majątek wspólny, aby po rozwodzie uniknąć kolejnego długotrwałego procesu sądowego. Jednak Jan Nowak nie podziela stanowiska żony i nie spieszy mu się z uregulowaniem kwestii majątkowych. Małżonkowie od dwóch lat pozostają w separacji faktycznej, mieszkają oddzielnie i nie podejmują wspólnie żadnych decyzji majątkowych.
Z uwagi na brak woli Jana Nowak w dokonaniu podziału majątku wspólnego przed rozwodem, Anna Nowak może złożyć pozew o ustanowienie przymusowej rozdzielności majątkowej powołując się na okoliczność pozostawania z mężem w separacji faktycznej od dwóch lat. Po uzyskaniu prawomocnego wyroku o ustanowienie rozdzielności majątkowej Anna Nowak będzie mogła złożyć do sądu wniosek o podział majątku wspólnego.
Jak podzielić majątek wspólny przed rozwodem?
Bez względu na to, czy podział majątku wspólnego zostanie przeprowadzony przed rozwodem, czy też dopiero po otrzymaniu wyroku rozwodowego – podziału majątku wspólnego można dokonać na dwa sposoby:
- zawierając umowę o podział majątku wspólnego
- na drodze postępowania sądowego.
⚠️ Uwaga! Jeżeli w skład majątku wspólnego wchodzi nieruchomość – umowa musi zostać sporządzona w formie aktu notarialnego.
Podział majątku przed rozwodem – podsumowanie
Istota sprawy w kwestii podziału majątku wspólnego przed rozwodem sprowadza się do tego, że nie można tego podziału dokonać bez wcześniejszego ustanowienia rozdzielności majątkowej.
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi. Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci.
Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy
prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu, Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
Prawnik w Poznaniu. Specjalista od rozwodów, podziałów majątków i spraw spadkowych. Aplikant III roku aplikacji radcowskiej.
Studia prawnicze ukończyła na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Obroniła pracę magisterską na temat bezskuteczności czynności prawnych w prawie upadłościowym. Dodatkowo absolwentka Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu – ukończyła studia stacjonarne na Wydziale Zarządzenia na kierunku Finanse i rachunkowość biznesu.
Długoletnie, praktyczne doświadczenie w kancelariach prawnych. W czasie trwania studiów wolontariuszka w studenckiej uniwersyteckiej poradni prawnej. Posiada bogate doświadczenie w sprawach rodzinnych oraz spadkowych. Obszerna znajomość literatury i
orzecznictwa w sprawach rodzinnych. Autorka licznych publikacji na temat spraw rodzinnych i spadkowych.
Prywatnie z zamiłowaniem uczy się języka hiszpańskiego, i zaczytuje się w thrillerach.
